Strona wykorzystuje pliki cookies, jeśli wyrażasz zgodę na używanie cookies, zostaną one zapisane w pamięci twojej przeglądarki. W przypadku nie wyrażenia zgody nie jesteśmy w stanie zagwarantować pełnej funkcjonalności strony!

Historia Parafii w Płocku

Historia Parafii w Płocku

Prawosławie w Płocku pojawiło się w latach 30 – tych XIX wieku. Stacjonowanie w Płocku wojska rosyjskiego, a następnie napływ ludności cywilnej wyznania prawosławnego przyczyniły się do urządzenia pierwszej cerkwi. 

Pierwsze osoby cywilne wyznania prawosławnego osiedliły się w Płocku w 1836 roku. W 1834 roku rozpoczęto organizowanie miejsc pochówku dla zmarłych wyznania prawosławnego. Wyznaczono miejsce najpierw przy ul. Dobrzyńskiej a docelowo na wprost ulicy Warszawskiej, poza alejami i okopami otaczającymi miasto. Pierwsze pochówki odbyły się w 1842 roku. W 1871 roku na cmentarzu pobudowano niewielką cerkiew pod wezwaniem św. Archanioła Michała. 

Pomysł budowy cerkwi prawosławnej w Płocku, powstał w 1856 roku. Jednak kamień węgielny na placu Floriańskim od strony ulicy Warszawskiej na Arcybiskup Warszawski poświęcono dopiero 20 czerwca (2 lipca) 1865 roku. Projekt cerkwi sporządził Bronisław Brodzic-Żochowski, a prace nadzorował architekt gubernialny Józef Górski. 

Budowa trwała 2 lata. Uroczyste poświęcenie świątyni przez Arcybiskupa Warszawskiego i Nowogeorgijewskiego (Modlińskiego) Joannika odbyło się 18 września (30 września) 1867 roku. 

Świątynia została zbudowana na planie krzyża. Przeznaczona była dla 400 modlących się. Nad budowlą wznosiły się dwie wieże zwieńczone złoconymi krzyżami. Dach pokryty był blachą żelazną, a obydwie wieże blachą angielską pomalowaną na kolor błękitny, i ozdobiony złotymi gwiazdami.

Po upływie 25 lat od zakończenia budowy, cerkiew okazała się zbyt mała. Pojawiła się potrzeba budowy nowej świątyni lub rozbudowa starej. Zdecydowano o rozbudowie. Projekt przebudowy przygotowali: ponownie architekt gubernialny Józef Górski i proboszcz parafii Jerzy Liwotow. Do rozbudowy przystąpiono w maju 1893 roku. Dnia 6(18) czerwca tegoż roku położono kamień węgielny pod nowe ściany. Nowa cerkiew miała również formę krzyża. Wprowadzono wiele zdobniczych detali. Elementem dominującym stała się dzwonnica, a dwie niższe wieże miały charakter dekoracyjny. Kopuła na skrzyżowaniu naw wzniesiona została na ośmiobocznym bębnie, nakryta cebulastym hełmem. Miała po bokach cztery wieżyczki nakryte spiczastymi dachami.

Wnętrze cerkwi urządzono w stylu rusko-bizantyjskim. Ściany i stropy ozdobiły reliefy. Bogato ozdobiono miejsce dla chóru. Stary ikonostas powiększono i ozdobiono złoconymi ornamentami. Cerkiew została poświęcona 15 października 1895 roku przez arcybiskupa chełmsko-warszawskiego Flawiana. 

Wybuch I wojny światowej wywołał zmiany w funkcjonowaniu parafii prawosławnej w Płocku. W styczniu 1916 roku władze niemieckie zamknęły cerkiew. Została ona przeznaczona na kościół dla wojska.

Po odzyskaniu niepodległości władze polskie postanowiły przeznaczyć cerkiew na kościół dla stacjonującego w Płocku garnizonu wojskowego. Przejęcie cerkwi przez wojsko nastąpiło 5 marca 1919 roku. Ludności prawosławnej pozwolono zabrać ze świątyni ołtarze, obrazy, świeczniki. 

W dniu 19 marca 1919 roku kapelan garnizonu ks. Feliks Słonicki poświęcił byłą cerkiew na kościół garnizonowy. W 1928 roku rozpoczęto rozbiórkę cerkwi. Rozebranie byłej cerkwi prawosławnej zaproponował ówczesny prezydent Płocka Stefan Zbrożyna na zebraniu w dniu 15 września 1928 roku. A 16 grudnia 1929 roku. „Dziennik Płocki” doniósł o zakończeniu rozbiórki byłej cerkwi i o znalezieniu w jej fundamentach puszki z aktem erekcyjnym i pięciu monet.

Po przejęciu cerkwi przez polskie władze wojskowe jej rolę przejęła kaplica pod wezwaniem Przemienienia Pańskiego, mieszcząca się w budynku dawnego klasztoru podominikańskiego przy ul. Kościuszki 18. Od lat 90 – tych XIX wieku znajdowała się tam ochronka dla dzieci prawosławnych.

W latach 30 – tych XX wieku, po przybyciu do Płocka protojereja Wiktora Karwowskiego, kaplicę  gruntownie przebudowano i przyozdobiono artystycznie wykonanym ikonostasem. Część ikon napisał Aleksy Kiriuszyn, artysta płocki pochodzący z rosyjskiej rodziny prawosławnej.


Płocką parafią prawosławną przez prawie 150 lat zarządzali kolejni proboszczowie: